از جمله روش های تجزیه و تحلیل مورد استفاده در پژوهش های مدیریت مدل تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری است. یک مدل کامل معادلات ساختاری آمیزهای از نمودار مسیر و تحلیل عاملی تاییدی است. مدل سازی معادلات ساختاری یک رویکرد آماری جامع برای آزمون فرضیه هایی درباره روابط میان متغیرهای مشاهده شده و پنهان است که گاه تحلیل ساختاری کواریانس یا مدل یابی علی نیز نامیده می شود. متغیر پنهان، متغیری است که به طور مستقیم اندازه گیری نمی شود بلکه با استفاده از دو یا تعداد بیشتری از متغیرهای مشاهده شده در نقش معرف سنجش می شود. مدل های معادله ساختاری به طور معمول ترکیبی از مدل های اندازه گیری و مدل های ساختاری اند.
به طورکلی در استنتاج علمی در علوم مدیریت و رفتاری دو مسئله عمده وجود دارد:
- اولین مسئله مربوطبه اندازه گیری و سنجش متغیرها است. یعنی چگونه می توان اعتبار و روایی مقیاس را بیان کرد؟
- دومین مسئله مربوط به روابط علی میان متغیرها و قدرت تبیین چنین روابطی است. به عبارتی، چگونه میتوان روابط علی پیچیده بین متغیرهایی که به طور مستقیم قابل مشاهده نیستند را با شاخص های دارای احتمال خطا استنتاج نمود؟ چگونه میتوان قوت روابط نهانی بین متغیرها را مورد ارزیابی قرار داد؟
مدل لیزرل در کلی ترین شکل خود، برای رفع دو مشکل عمده بالا در استنتاج علمی ایجاد شده و دارای دو بخش است: مدل اندازه گیری و مدل ساختاری. مدل اندازه گیری مشخص میکند که چگونه متغیرهای نهانی یا سازه های فرضی بر حسب متغیرهای قابل مشاهده مورد سنجش قرار می گیرد و اعتبار و روایی آنها به چه میزان است. از طرف دیگر، مدل معادلات ساختاری، روابط علی بین متغیرهای نهانی را مشخص کرده و اثرات علی و میزان واریانس تبیین شده را شرح میدهد.
بنا بر مدل های اندازه گیری مشخص می شود که کدام متغیرهای مشاهده شده یا معرف ها اندازه گیرنده کدام متغیرهای پنهان هستند و مدل های ساختاری نیز مشخص می کنند که کدام متغیرهای مستقل بر کدام متغیرهای وابسته تاثیر دارند و یا کدام متغیرها با یکدیگر همبسته اند.