مدل معادلات ساختاری

مدل سازی معادلات ساختاری یکی از فنون مدل سازی آماری می باشد که در سال های اخیر از حوزه رفتاری وارد حوزه مدیریت، سازمان و اقتصاد شده است. این پوشش، فن مدل سازی آماری است که فنون دیگری مانند رگرسیون چند متغیره، تجزیه و تحلیل عاملی و تجزیه تحلیل مسیر[1] را در بر می گیرد و تمرکز اصلی آن بر روی متغیر های پنهان است که توسط شاخص های اندازه پذیر و متغیرهای آشکار، تعریف می گردد. با استفاده از این روش می توان روابط علت و معلولی میان متغیرهایی که بطور مستقیم قابل مشاهده نیستند را با توجه به خطاها استنتاج نمود و میزان همبستگی و شدت اثرگذاری هر یک را بر دیگری، مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. به همین دلیل، مدل سازی معادلات ساختاری با عنوان تجزیه تحلیل متغیرهای پنهان با مدل سازی علی نیز شناخت شده است. در این روش مانند رگرسیون، کمی سازی روابط میان متغیرهای مستقل و وابسته صورت می گیرد. البته بر خلاف پارامترهای رگرسیون که همبستگی های تجربی را نشان می دهد پارامترهای ساختاری، همبستگی های علی را تبیین می کنند. مجموعه متغیرهایی که در مدل معادلات ساختاری وجود دارند بر دو نوع هستند:

  1. متغیرهای مشاهده شده[2]
  2. متغیرهای مکنون (نهفته)[3]

متغیرهای مکنون بیانگر یک سری سازه های نظری هستند مانند مفاهیم انتزاعی که مستقیما قابل مشاهده نیستند.

مدل ساختاری نیز روابط علی میان سازه ها (متغیرهای نهفته) و قدرت تبیین آنها را نشان می دهد. این مدل به سوال های مربوط به قدرت روابط علی (مستقیم، غیر مستقیم و کل) بین متغیرهای نهفته و مقدار واریانس تبیین شده در کل مدل پاسخ می دهد.


[1] Path analysis

[2] Observed variables

[3] Latent variables